Gemeente Eindhoven is naar inwonertal de vijfde gemeente van Nederland. De stad Eindhoven speelt landelijk een belangrijke rol in innovatie, technologie en design van de toekomst.
Een professionele houding en geweldloos communiceren
Zo brengt de gemeente Eindhoven het niveau van handhaving weer op peil.
Hoe ga je om met de-escalatie, verward of onbegrepen gedrag en de druk van de stad? Wij spreken Niels van der Wijst, afdelingshoofd Sector Veiligheid en Handhaving bij de gemeente Eindhoven. “De urgentie zat hem bij ons echt in het op peil brengen van een tastbare basis.” Voor een van de grootste Brabantse gemeenten stelden we vanuit Agressiebeheer een professionaliseringstraject op.
Verwaarlozing
“Sinds vorig jaar is handhaving onderdeel van de Sector Veiligheid en Handhaving. Het is voor het eerst dat beleidsontwikkeling en uitvoering samenkomen. Momenteel speelt er veel in de maatschappij, maar ook binnen de organisatie. In het verleden was er weinig aandacht voor de doorontwikkeling van het vak van de buitengewoon opsporingsambtenaar. Het ziekteverzuim lag hoog en de professionaliteit onder handhavers was laag. Sinds twee jaar werken we hard aan verbetering van de kwaliteit om ook aangehaakt te blijven op de landelijke doorontwikkeling.” Eindhoven behoort tot een van de grootste steden van Brabant en is de vijfde stad van Nederland. “Als stad hebben we nog een flinke slag te halen als het gaat om aan te kunnen sluiten bij de kwaliteit die in de stad van ons gevraagd wordt. We liepen zo’n 5 jaar achter op andere Brabantse steden. Het op peil brengen van een basis was dus essentieel en noodzakelijk.”
Niels kent Coen uit het verleden bij de Politie, waar hij ruim 23 jaar werkzaam was. Vanuit hier is het contact met Agressiebeheer gelegd.”
In beweging
Hoe breng je een tastbare basis aan binnen een organisatie? “Ik ben zelf afkomstig van de politie, dus ik weet wat er speelt in de stad. We merkten dat er geroepen werd om meer geweldsmiddelen; een wapenstok of pepperspray. Maar communicatief bleek er een flinke slag te halen, non-violent communication. Ik zag professionals die niet allemaal de tools hadden om communicatief iets te bereiken. Een basistraining en bijscholing was noodzakelijk.” Agressiebeheer kwam naar voren, onder andere vanwege een traject op maat. “We werken met 5 à 6 verschillende generaties bij ons op de werkvloer, wat verschillende manieren van werken en leren met zich meebrengt.”
Aanhaken op landelijke doorontwikkeling
“Tot twee jaar terug hielden handhavers in Eindhoven zich voornamelijk bezig met parkeeroverlast en het uitdelen van parkeerboetes, het standaard imago wat eerder is gecreëerd. Om dat te doorbreken en om op landelijk niveau aangehaakt te blijven, zijn we twee jaar geleden gestart met het inzetten van handhavers in de horeca, bij evenementen en manifestaties. We hebben geregeld dat onregelmatig werken mogelijk is en draaiden een pilot in de horeca. Wat we zagen is dat onze eigen mensen soms de oorzaak waren van escalatie in plaats van de-escalerend te kunnen optreden. De kwaliteit en manier van handelen moest flink bijgespijkerd worden. Hoe ga je staan? Hoe spreek je iemand aan? Hoe houd je afstand? Heel veel methodieken.”
Trainingstraject op maat
“Ruim 45 handhavers hebben de training gevolgd, dit zijn de medewerkers die de wijken ingaan, te maken krijgen met inwoners en dus op weerstand kunnen stuiten. Het belang voor ons was communicatieve vaardigheden bijbrengen: een professionele houding, geweldloos communiceren en omgaan met verward of onbegrepen gedrag. Het beeld werd snel in kaart gebracht en op basis hiervan werd een maatwerk trainingstraject ontwikkeld dat erg aansloot op praktijksituaties. De eerste geluiden van medewerkers waren meteen positief. We creëerden een andere manier van denken en samenwerken met collega’s. Omdat een samenwerking met politie essentieel is, trainen en werken we veel samen. De politie werkt echt in het uitgaansgebied en onze handhavers werken in de periferie, een soort tweede ring daaromheen waar de eerste vormen van escalatie worden voorkomen of gesignaleerd. Wanneer er sprake is van escalatie is het de politie die ingrijpt. Waar politie en handhaving twee verschillende werelden waren, zijn we nu samen verantwoordelijk voor de horeca.”
Dezelfde taal spreken
“Voor ons was het heel belangrijk dat de trainers zich verplaatsten in onze medewerkers. Meedenken, praktijkgericht en ‘doen wat nodig is’, dat laatste is ook ons credo hier. Tijdens de training was er wederzijds respect tussen trainers en trainees. Het is belangrijk dat dezelfde taal gesproken wordt, ze begrepen worden en het ook begrijpen. Zeker gezien we te maken hebben met veel verschillende generaties en niveauverschil, van mbo-niveau 2 tot wo-niveau. De training was sterk gericht op beroepshouding, Agressiebeheer verlangt tijdens de training dezelfde houding als die op straat verlangd wordt. Een didactische vorm met een hele bewuste leercurve.”
Vervolg en herhaling
“Bij incidenten of meldingen van geweld evalueren we langs de lat van de training. We houden de norm aan van de basistraining. In het begin was het lastig om mensen onregelmatig te laten werken, maar na de training bieden medewerkers zich vrijwillig aan om horecadiensten te draaien. Ze voelen zich zekerder, hebben vertrouwen en durven elkaar op dingen aan te spreken. Op deze manier wordt het vak letterlijk rijker.” De basistraining wordt een verplichte training voor nieuwe medewerkers en ook wordt er jaarlijks een training georganiseerd naast de wettelijk verplichte trainingen. “Deze maatwerkdag zal ingaan op onderwerpen zoals onbegrepen gedrag, de-escalatie, etc. De stad groeit hard, waardoor wij de komende jaren ook een groei doormaken. Samen met de grote Brabantse steden (B7) werken we intensief samen en hebben we een zij-instroomopleiding opgezet om oudere collega’s aan te trekken, mogelijk ook met een andere rugzak. Het zou mooi zijn om nog meer ervaringen uit te wisselen. Samen hebben we ook de ambitie om een fysieke vaardigheidstest toe te voegen aan de screening én het mogelijk maken van onderlinge uitwisseling tijdens piekevenementen zoals bijvoorbeeld een Tilburgse Kermis of de Eindhoven Marathon. Kortom, er gaan veel mooie (landelijke) ontwikkelingen plaatsvinden wat bijdraagt aan een nog leuker vak.”
